د. رەوشت رەشید
خەیاڵی ناسیونالیستیانەی كوردی بەدرێژایی مێژوو چەندین چیرۆك و گوتنی شاعیریانەی خستۆتە نێو هزرو بیركردنەوەی تاكی كوردیەوە، بۆیەش ناوی دەنێم خەیاڵ، چونكە تا ساتەوەختی ئێستا نەیتوانیوە چوارچێوەی شاعیریەت و دروشمبازیی ببەزێنێ ولەواقیع نزیك بێتەوەو وێنەیەك یان مۆدیلێكی ئەو بزوتنەوە ناسیونالیستیانە بێت كە لانیكەم لە ناوچەكە ئامادەگیان هەیە.
دیارە نمونەی ئەو چیرۆك و گوتەزا خەیاڵیانە زۆرن، وەكئەوەی دەڵێت: پیاوی كورد ئازاترین پیاوی دونیا و ئافرەتی كورد جوانترین ئافرەتی دونیاو سروشتی كوردستان بەهەشتی سەرزەمین و عەقڵی كورد زیرەكترین عەقڵەو شانسی كورد خراپترین شانسە. ئەم بۆچوونانە ئەگەر لەنێو چوارچێوەی خەونبینینی نەتەوەیی بمێننەوە مافێكی شەرعی هەموو نەتەوەیەكە، بەڵام كاتێك دەبێـتە رستەی دوبارەبوەوەی نێو دەزگاكانی راگەیاندن و لە كۆروكۆبوونەوەكان شانازی پێوە دەكرێت ئەوا و پێویستی بە رەخنەو قسەلەسەركردن هەیە و لانیكەم نابێت رەخنەگران و چاودێران ئەشهەدوبیلای بۆ بەكەن.
یەكێك لەو چیرۆك و واهیمانەی كە بەردەوام خەیاڵی ناسیونالیستیانەی كوردی بەرهەمی دێنێت ئەوەیە كە كۆمەڵگای كوردی بەبەزەییترین و بەئەمەكترین كۆمەڵگای دونیایەو ئەگەر تۆزقاڵێك رەحم و مرۆڤدۆستی مابێت ئەوا لای كورد ماوە ئەگینا سەرجەم نەتەوەو كۆمەڵگاكانی تر لێی بێبەرین.
من بۆ بەتاڵكردنەوەی ئەم وەهمە نمونەكانی شەری ناوخۆو براكوژیی دیلكوژی و وهەزاران چیرۆكی كوشتن وتاڵانكردنی ماڵی كورد بەدەستی كورد و هەزارەها نمونەی غەدرو ناعەدالەتیی كۆمەڵایەتی جێدەهێڵم بۆ ئێوەی بەرێز بەڵام بەپێویستی دەزانم نمونەیەكی بچوك بێنمەوە لەسەر دڵرەقیی و بێبەزیی خێزان و كۆمەڵگای كوردی كە لە ماوەی رابردوو لە كوردستان روویداو بوو بە بابەتی میدیاكان. ٠(مناڵێك لەسەر ئەوەی یاری لەگەڵ چەند كەروێشكێك دەكات زۆر دڵرەقانە لەلایەن باوك وباوەژنی داركاری دەكرێت و لەئەنجامی ئەو لێدانە دڵرەقانەیە دەكەوێتە نەخۆشخانە).
ئەگەرچی من لە ماوەی كاركردنم وەكو پزیشكێكی دەروونیی لەئەزمونی خۆم وئەزمونی هاوەڵەكانم چەندین نمونەی هاوشێوەمان بینیوە یان بیستووە، بەڵام بۆیە قسەلەسەر ئەم رووداوە دەكەم چونكە بۆتە بابەتی میدیاوراگەیاندن.
ئەم نمونەیە روداوێكی بێبنچینەو راگوزەر نیە بەڵكو رەگوریشەی پەروەردەیی وكولتوری توندی هەیە لەنێو كۆمەڵگەی كوردیدا. ئەو دەمەی لەلایەن وەزارەتی پەروەردە بریاری قەدەغەكردنی لێدانی قوتابی دەركرا كەم نەبوون ئەو مامۆستاو پسپپۆرانەی بواری پەروەردە كە پێیان وابوو ئەم بریارە هەڵەیە و بەبێ لێدان پرۆسەی پەروەردە ناكامڵ و نادروست دەبێت.
پێش ماوەیەكیش كاتیك باسی ئەوە كرا پەرلەمان بریارێك دەربكات تیایدا لێدان و ئەشكەنجەدانی منداڵ قەدەغەبكات و رێگە بەمناڵ وهەرزەكار بدات لەكاتی پێویست شكات لەو كەسانە بكات كە توندوتیژی بەرامبەر دەنوێنن، بینیمان كەچۆن هەندێك لە گوتارخوێنە ئایینیەكان و چەند كەسایەتیەكی كۆمەڵایەتی رەخنەیان لەم بریارە دەگرت وباسی ئەوەیان دەكرد كە (رێگەگرتن لە لێدانی منداڵ دەرگاكردنەوەیە بەسەر بەدرەوشتی وشوبهاندنی كۆمەڵگەی رەوشتبەرزی كوردیە بە كۆمەڵگەی سەرلێشێواوی رۆژئاوایی). ئەمە جگەلەوەی لەچەندین موناسەبەی تردا بیستوومانە كە ئەگەر منداڵ سنوری بەزاند دەبێت تەمبێ بكرێت ولێیبدرێت و زۆرجاریش هەندێ لە مامۆستایانی ئایینی بۆ سەلماندنی ئەم بۆچوونە پشتیان بەستووە بەهەندێ تێكست وبەڵگەی ئایینی.
ئەم پاڵپشتیە ئایینی و كۆمەڵایەتیە بۆ توندوتیژی لەلایەك و ئەو سیتسەمە سەقەتەی پەروەردە لەلایەكی ترو ئەو پێشینە مێژوویەی كورد كەپراوپریەتی لە خوێن و تۆڵەو توندوتیژی، كۆمەڵگایەكی بەرهەمهێناوە تاسەرئێسقان دڵرەق وتوندوتیژ، كۆمەڵگایەك كە چەندە مەبدەئی لێبوردەیی و بەزەیی تێدا كاڵ و لاوازە دەئەوەندەش مەبدەئی رقلێبوونەوەو تۆڵەسەندنەوەی تێدا بەهێزو بەرقەرارە. ئەمەش وایكردووە بەردەوام چیرۆكی هاوشێوەی چیرۆكی مناڵی كەروێشكەكان ببیستین و بەردەوام مێژوومان پڕی بێت لە توندوتیژی و خوێن.
jwana dastxosh.
ReplyDelete